Στα πρόθυρα νευρικού κλονισμού βρίσκονται χιλιάδες πολίτες, επαγγελματίες αλλά και δημοτικοί υπάλληλοι που εμπλέκονται στη διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικού αντιπυρικής προστασίας για τα ακίνητα που βρίσκονται σε ιδιοκτησίες σε απόσταση μικρότερη των 300 μέτρων από δασικές εκτάσεις.
Τα προβλήματα είναι τεράστια για τις ιδιοκτησίες που έχουν την υποχρέωση να συμμορφωθούν με τα νέα μέτρα μέσα σε λίγα 24ωρα. Επικρατεί σύγχυση και ανασφάλεια και οι περισσότεροι έχουν περιέλθει σε αδιέξοδα. Για αρχή απαιτούνται από 400 έως 600 Ευρώ για την έκθεση του τεχνικού επιστήμονα (μηχανικός, γεωπόνος, δασολόγος κλπ). Από εκεί και πέρα αρχίζει ο Γολγοθάς της εφαρμογής των παρατηρήσεων της έκθεσης αφού ο ιδιοκτήτης στο τέλος της ημέρας πρέπει να κάνει και υπεύθυνη δήλωση πως έκανε τις εργασίες που αναφέρονται στην έκθεση. Κι εκεί αρχίζουν τα… όργανα. Απαιτούνται κλαδέματα, κοπές μεγάλων δέντρων, καθαρισμοί, επισκευές, πολυδάπανες μετατροπές σε ξύλινα πορτοπαράθυρα, ξύλινες στέγες, περιφράξεις ακόμα και σε υδρορροές αλλά και στις περιφράξεις περιμετρικά των ιδιοκτησιών με υλικά ειδικών προδιαγραφών όπως περιγράφονται στο Φ.Ε.Κ.
«Αδύνατον να υλοποιηθούν»
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν οι εμπλεκόμενοι επιστήμονες όπως οι πολιτικοί μηχανικοί η συντριπτική πλειοψηφία των μέτρων είναι αδύνατον να υλοποιηθούν εντός των χρονικών ορίων. Επί πλέον απαιτούνται υψηλές δαπάνες και ελάχιστοι είναι οι ιδιοκτήτες που θα μπορέσουν να τακτοποιήσουν όλες τις εκκρεμότητες. Άρα όλοι θα είναι παράνομοι μετά το πέρας των προθεσμιών και δεν θα έχουν δικαίωμα αποζημίωσης εάν το σπίτι τους καεί από πυρκαγιά.
Το σαφάρι των προστίμων
Και δεν είναι μόνο αυτά. Μετά αρχίζει το σαφάρι των δειγματοληπτικών ελέγχων. Θα συσταθεί τριμελή επιτροπή με έναν υπάλληλο της οικείας Περιφέρειας, έναν υπάλληλο του οικείου Δήμου και έναν επιστήμονα (μηχανικό, γεωπόνο κλπ).
Τα πρόστιμα για όσους δεν έχουν συμμορφωθεί με τις εκθέσεις των μηχανικών ή έχουν κάνει ψευδείς υπεύθυνες δηλώσεις είναι δυνατόν να φτάσουν και τις 50.000 Ευρώ. Τα πρόστιμα πηγαίνουν στα ταμεία των δήμων οι οποίοι όμως από την πλευρά τους βρίσκονται σε δεινή θέση.
Το μπαλάκι στους Δήμους
Μετά τον αιφνιδιασμό τους, διαπιστώνουν πως ούτε προσωπικό έχουν για να διαχειριστεί την κατάσταση, ούτε κονδύλια, ούτε υποδομή αλλά ούτε και την απαραίτητη ενημέρωση για να σηκώσουν όλο αυτό το βάρος των διαπεραιώσεων, ειδικά μάλιστα όταν θα πρέπει να υποδεχτούν χιλιάδες δηλώσεις μέχρι να λειτουργήσει η πλατφόρμα στο gov.gr.
Δεν προλαβαίνουν με τίποτα
Είναι χαρακτηριστικό πως οι μεγαλύτεροι σε έκταση Δήμοι της Αττικής, δηλαδή, οι δήμοι Μάνδρας Ειδιλλίας, Ωρωπού, Μαραθώνα, Αχαρνών και Λαυρεωτικής έχουν περίπου 300.000 τέτοιες ιδιοκτησίες. Αν ληφθεί υπ΄ όψη πως στην καλύτερη περίπτωση κάθε πολιτικός μηχανικός μπορεί να διεκπεραιώσει 3-4 υποθέσεις την ημέρα γίνεται αντιληπτό πως θα χρειαστεί όλο το καλοκαίρι και όλο το επιστημονικό προσωπικό της χώρας για να τακτοποιήσουν όλες τις ιδιοκτησίες.
«Κράτος που αποποιείται τις ευθύνες του»
«Γενικά βλέπω υπερβολικό και ανεφάρμοστο όλο το νόμο. Προσπαθεί το κράτος να αποποιηθεί των ευθυνών της πυροπροστασίας των πολιτών και μεταφέρει τις ευθύνες στους πολίτες. Δεν υπάρχει ουσία σε όλο αυτό. Έχει ήδη δημιουργήσει ένα χάος. Από τη μία ημέρα στην άλλη μας επιβάλλουν περιορισμούς και πρόστιμα για να αποποιηθούν των ευθυνών. Τελικά έχουμε δημοκρατία ή δικτατορία;» λέει στο ethnos.gr ο πολιτικός μηχανικός Βασίλης Δημητρίου που δραστηριοποιείται στην ευρύτερη περιοχή του Μαραθώνα.
«Εμάς ποιος μας προστατεύει από το κράτος;»
«Συζητώντας με συνάδελφους μου αλλά και πολίτες διερωτόμαστε ποια μυαλά μπορεί να σκέφτηκαν όλα αυτά. Εμάς ποιος μας προστατεύει από αυτούς που σκέφτονται και νομοθετούν αυτά τα εκτρώματα; Τα περισσότερα που αναφέρουν δεν εφαρμόζονται. Σε λίγες ημέρες θα είναι όλοι παράνομοι» πρόσθεσε ο Βασίλης Δημητρίου.
«Οι πολίτες είναι θυμωμένοι»
«Πέρασα πολλές ώρες για να μελετήσω το νέο νόμο ώστε να οργανώσω το γραφείο μου και να ενημερώσω τους πολίτες. Οι περισσότερες ιδιοκτησίες στον Μαραθώνα πρέπει να κάνουν εργασίες χιλιάδων ευρώ για να είναι νόμιμοι. Θα πρέπει επίσης να κόψουν χιλιάδες δέντρα. Τι ζώνες να γίνουν σε μία ιδιοκτησία με έκταση μισό στρέμμα; Και το αντίθετο. Που θα βρεθούν τα χρήματα για περιφράξεις με τα ειδικά υλικά που είναι πανάκριβα; Ποιος έχει να δαπανήσει τόσα πολλά χρήματα για νέα πορτοπαράθυρα, στέγες και περιφράξεις και μάλιστα μέσα σε ένα μήνα; Προσπαθούμε να βγάλουμε άκρη. Προσωπικά τώρα ξεκινάω με τις πρώτες εκθέσεις ιδιοκτησιών και οι πολίτες είναι αγανακτισμένοι και θυμωμένοι».
«Θα φάμε όλοι ξύλο…»
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πολιτικός μηχανικός Πέτρος Δέδες που δραστηριοποιείται στον Κάλαμο του Δήμου Ωρωπού: «Ο κόσμος είναι θυμωμένος και είναι σε απόγνωση. Δε μας πιστεύουν που τους τα λέμε. Οι περισσότεροι δεν έχουν χρήματα να πληρώσουν ούτε καν την έκθεση του μηχανικού. Δε συζητάμε για όλες τις υπόλοιπες εργασίες που πρέπει να γίνουν. Κάποιοι μάλιστα πιστεύουν πως εμείς βγάλαμε το νόμο και ξεσπάνε σε μας. Αν αρχίσουν και οι έλεγχοι από τους δήμους και πέσουν πρόστιμα, θα φάμε όλοι ξύλο, δεν υπάρχει περίπτωση…».
Δεν συνεργάζονται όλες οι υπηρεσίες
«Προσωπικά έχω κάνει μεγάλη προετοιμασία για να μπορέσω να αντιμετωπίσω τους πολίτες και να δώσω απαντήσεις στα χιλιάδες ερωτήματα που έχουν. Γενικά ως φιλοσοφία ο νέος νόμος είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά η εφαρμογή είναι άλλο πράγμα. Πριν εφαρμοστεί θα έπρεπε να είχαν γίνει πολλά περισσότερα και να υπάρχουν βοήθειες. Πρώτα απ΄ όλα έπρεπε να έχουν ενημερωθεί οι εμπλεκόμενοι φορείς, οι δήμοι, οι υπηρεσίες, το επιστημονικό προσωπικό και οι πολίτες. Από τη μία μέρα στην άλλη δε γίνεται να εφαρμοστούν τόσο σοβαρές αλλαγές. Θα έπρεπε να έχει ετοιμαστεί η πλατφόρμα στο gov.gr και να υπήρχε συνεργασία με το κτηματολόγιο και όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Πολλοί ιδιοκτήτες δε μπορούν να προχωρήσουν τις διαδικασίες διότι οι ιδιοκτησίες τους χαρακτηρίζονται ως δασικές. Άλλες ιδιοκτησίες έχουν ανοικτά κληρονομικά και άλλες για να εφαρμόσουν τα μέτρα θα πρέπει οι ιδιοκτήτες να δαπανήσουν χιλιάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ».
Κόβονται τα πεύκα αλλά ποιος δίνει την άδεια;
«Επίσης υπάρχουν πολλές αντιφάσεις. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την έκθεση που δίνω εγώ ως πολιτικός μηχανικός θα πρέπει να κοπούν όλα τα δέντρα σε απόσταση 5 μέτρων από το σπίτι. Κι αν τα δέντρα είναι πεύκα; Ποιος θα δώσει την άδεια να κοπούν τα πεύκα; Τα δασαρχεία έχουν υποδομή και προσωπικό να εκδώσουν τόσο μεγάλο αριθμό αδειών σε σύντομο χρονικό διάστημα; Δεν αναφέρομαι καν στο κόστος για το κόψιμο των δέντρων και τις ευθύνες για την απομάκρυνση της ξυλείας».
Νέο εμπόδιο η διαβάθμιση επικινδυνότητας οικισμών
Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκονται και οι Δήμοι οι οποίοι από την πρώτη στιγμή αιφνιδιάστηκαν με τα νέα δεδομένα. Σε εξέλιξη βρίσκονται οι νομικές κινήσεις της ΚΕΔΕ με προσφυγή στο ΣτΕ. Οι Δήμοι ούτε το προσωπικό έχουν, ούτε και τους πόρους για να υλοποιήσουν τα προβλεπόμενα. Ο νόμος φέρνει τους Δήμους σε αντιπαράθεση με τους δημότες καθώς τα έσοδα των προστίμων θα πάνε στα ταμεία των δήμων. Επιπλέον οι δήμοι που έχουν οικισμούς πλησίον ή εντός των δασικών εκτάσεων θα πρέπει εκτός όλων των άλλων υποχρεώσεων τους να συντάξουν μέχρι 26 Μαΐου χάρτες διαβάθμισης επικινδυνότητας οικισμών και με βάση αυτούς τους χάρτες να κινηθούν οι εκθέσεις αξιολόγησης. Η πιστοποίηση διαβάθμιση επικινδυνότητας οικισμού είναι μία ακόμα προϋπόθεση που θα πρέπει να διαθέτει ένας ιδιοκτήτης και να την προμηθευτεί εγκαίρως ώστε ο φάκελος του να είναι πλήρης και να αποφύγει τις συνέπειες αλλά και να μπορέσει να αποζημιωθεί σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Παραδείγματα οι αντιφάσεις των νόμων
Πολλές είναι και οι αντιφάσεις των ίδιων των νόμων μέσα στις οποίες «χάνονται» μηχανικοί και ιδιοκτήτες. Μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές:
1. Πολλοί ιδιοκτήτες έχουν βρεθεί σε αδιέξοδο καθώς οι ιδιοκτησίες τους εμφανίζονται στο κτηματολόγιο ως δασικές εκτάσεις. Υποχρεώνονται δηλαδή οι ιδιοκτήτες να κάνουν μελέτες και έξοδα για κάτι που δεν θα μπορούν να μεταβιβάσουν ή που δεν τους ανήκει.
2. Οι πολεοδομίες δηλώνουν αναρμόδιες για το χαρακτηρισμό επικινδυνότητας των οικισμών ενώ στην πραγματικότητα είναι οι υπηρεσίες που πρέπει να οργανώσουν το όλο πλάνο μαζί με την τεχνική υπηρεσία του κάθε Δήμου.
3. Ενώ ο νόμος προβλέπει περιφράξεις με ύψος μέχρι 1,20 μέτρα ο νόμος για την αντιπυρική προστασία αναφέρει μέχρι και 2 μέτρα με ειδικές προδιαγραφές.
4. Προβλέπονται κοπές δέντρων σε απόσταση 5 μέτρων από την σκεπή ή τον τοίχο του σπιτιού αλλά δεν γίνεται αναφορά για τις κοπές των πεύκων τα οποία για να κοπούν θα πρέπει να γίνει αυτοψία και να δοθεί άδεια από το δασαρχείο.
Τα μέτρα παθητικής και ενεργητικής ασφάλειας
Με βάση των στοιχείων που βάζει ο επιστήμονας για κάθε ιδιοκτησία βγαίνει ένας συντελεστής με κλίμακα από το 1 έως το 5.
Τα όσα αναφέρουν οι μηχανικοί στην έκθεση τους διαχωρίζονται σε μέτρα ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας.
Στα μέτρα ενεργητικής ασφάλειας που πρέπει να γίνουν άμεσα περιλαμβάνονται:
Κουφώματα: Τα ξύλινα πορτοπαράθυρα θα πρέπει να αντικατασταθούν με μεταλλικά και να τοποθετηθούν σίτες με μεταλλικές ίνες, να σφραγίζονται όλα τα κενά και να επικαλυφθούν όλα τα ξύλινα στοιχεία.
Σκεπές: Επικάλυψη των ξύλινων γείσων και όλων των ξύλινων στοιχείων καθώς και αντικατάσταση όλων των πλαστικών υδρορροών με άκαυστα υλικά κατηγορίας Α1 ή Α2L-s1, d0.
Περιφράξεις: Συμπαγής περίφραξη (μπετό) ύψος ενός μέτρου. Από εκεί και πάνω μεταλλικό πλέγμα 50 πόντων με ελάχιστη οπή σύρματος 2 τετραγωνικών εκατοστών έτσι ώστε όταν θα έρθει το μέτωπο της φωτιάς να μην περάσουν τα φλεγόμενα φρύγανα.
Κόψιμο των δέντρων περίφραξης: Απαγορεύονται οι συστάδες δέντρων περιμετρικά των περιφράξεων. Κλαρί με κλαρί κάθε δέντρου θα πρέπει να έχει 5 μέτρα απόσταση. Τα ενδιάμεσα πρέπει να κοπούν.
Πρόσβαση στο σπίτι: Αν το σπίτι βρίσκεται άνω των 30 μέτρων από τη κεντρική είσοδο του οικοπέδου θα πρέπει να κατασκευαστεί δίοδος για πρόσβαση των οχημάτων έκτακτης ανάγκης (πυροσβεστικά) μέχρι το σπίτι.
Τέντες: Αφαίρεση υφασμάτινων τεντών και αντικατάσταση τους με ειδικά άκαυστα σκίαστρα
Τα κλαδέματα γύρω από το σπίτι
- Σε απόσταση από 0 έως 2 μέτρα από το σπίτι επιτρέπεται μόνο γρασίδι.
- Σε απόσταση από 2 έως 5 μέτρα επιτρέπονται θάμνοι μέχρι ένα μέτρο.
- Σε απόσταση 0 έως 5 μέτρα από το σπίτι πρέπει να κοπούν όλα τα δέντρα.
Γεννήτριες και αντλίες
Στα μέτρα ενεργητικής ασφάλειας δίνεται διορία μέχρι και δύο χρόνια για να τακτοποιηθούν. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
Εγκατάσταση ενός τουλάχιστον σημείου υδροληψίας στον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου με τοποθέτηση κρουνού συμβατού με τις προδιαγραφές που υπάρχουν για τα οχήματα πυρόσβεσης.
Οι κάτοχοι πισίνας ή δεξαμενής θα πρέπει να διαθέτουν αντλητικό σύστημα και γεννήτρια σε περίπτωση διακοπής ρεύματος.